Potoczne pojęcie „zdrowej żywności” utrwaliło się w naszych świadomościach. Każdy w swojej diecie chciałby takich zdrowych produktów mieć jak najwięcej, wspomagać nimi swoje zdrowie, odżywiać swój organizm i bilansować dietę we wszystkie niezbędne składniki odżywcze. To co jest „zdrową żywnością” jest niestety pojęciem względnym, zależnym od osoby, jej stanu zdrowia, jakości danego produktu, czy ich połączeń.
Jednak spośród tych wszystkich „normalnych produktów”, które są nam na co dzień niezbędne, da się zauważyć, które są szczególnie wartościowe i wzbogacają dietę skuteczniej, a ich regularne spożycie może zauważalnie pozytywnie wpływać na nasze zdrowie. Są to tak zwane superfoods, szczególnie bogate w składniki odżywcze i związki prozdrowotne produkty spożywcze. Co to dokładnie jest superfoods, co czyni dany produkt superżywnością, jakie mają one wpływ na nasze zdrowie i czy istnieje lista superfoods? Zapraszam do lektury.
Co to jest superfoods?
Superfoods to najprościej rzecz ujmując produkty, które charakteryzują się szczególnie dużą zawartością jednego lub kilku składników odżywczych, a za sprawą tych składników mogą potencjalnie pozytywnie wpływać na stan odżywienia i zdrowie organizmu.
Dobrym przykładem może być np. jarmuż, który jest szczególnie bogaty w magnez, potas, wapń, żelazo, wiele witamin, duże ilości przeciwutleniaczy, czy błonnik. Dzięki swoim właściwościom może być cennym składnikiem zdrowej diety i ułatwiać jej zbilansowanie oraz działać prozdrowotnie, chociażby przeciwnowotworowo. Porównując jarmuż do innych warzyw, będzie on często wypadać lepiej, będzie bogatszy w składniki odżywcze, co właśnie czyni go produktem superfood.
Podobnie będzie np. z kaszą jaglaną, bogatą w żelazo (inne kasze są jej uboższym źródłem), owoc dzikiej róży, który jest szczególnie bogaty w witaminę C (bogatszym, niż inne warzywa i owoce) i przeciwutleniacze, czy nasiona chia będące świetnym źródłem kwasów omega-3 (w porównaniu do innych nasion, które mają gorszy profil kwasów tłuszczowych).
Lista superfoods
Nie istnieje oficjalna lista superfoods, ponieważ nie jest to pojęcie naukowe, ani powszechnie uznawane za wiążące. Jednak powszechnie przyjęło się uznawać pewne produkty za superfoods, a w Polsce również powstała osobna lista z tak zwanymi „polskimi superfoods”, które w mojej opinii są zdecydowanie lepszą i wartą wprowadzenia opcją (jednak zdecydowanie mniej wartościową marketingowo). Klasyczna superżywność jest często trudna do wprowadzenia w codziennym odżywianiu, a część tych produktów dostępna jest głównie w formie suplementu. Mimo to mogą być one cenną częścią zbilansowanej diety i warto po nie sięgać. Do klasycznych superfoods zaliczamy:
- Nasiona chia – łatwe do wprowadzenia w formie puddingu lub jako dodatek do koktajli, czy owsianek
- Jagody goji – jako przekąska lub dodatek do owsianek
- Jagody acai – jako proszek do koktajli czy owsianek
- Awokado – do smarowania pieczywa, jako pasty, do koktajli lub jako dodatek warzywny
- Komosę ryżową (quinoa) – jako kaszę
- Trawę pszeniczną – do koktajli
- Trawę jęczmienną – do koktajli
- Spirulinę i chlorellę – do koktajli
- Moringę – w formie proszku do koktajli
Do polskich superfoods zaliczamy:
- Kaszę jaglaną
- Czosnek
- Brokuły
- Kalafior
- Kapustę
- Jarmuż
- Nasiona roślin strączkowych
- Siemię lniane (super zastępuje nasiona chia) i olej lniany
- Aronię
- Czarny bez
- Owoce dzikiej róży
Superfoods w codziennej diecie
Gdy przyjrzymy się liście produktów superfoods, zwłaszcza polskiemu odpowiednikowi, da się zauważyć, że są w niej ujęte takie produkty, które dietetycy na co dzień polecają jako elementy zdrowej diety. Znajdziemy w niej przedstawicieli dwóch najbardziej wartościowych grup warzyw, czyli warzywa kapustne i nasiona roślin strączkowych, źródła kwasów omega-3 (awokado, siemię, chia) i kasze (komosę i jaglaną).
Są to normalne produkty, które w różny sposób możemy wkomponować do naszej diety, zarówno w znanych, jak i nowych potrawach. Jeśli chcemy jednak wprowadzić inne produkty, nieco bardziej egzotyczne, to warto już to lepiej zaplanować. Popularną formą wprowadzania ich do diety są koktajle, zwłaszcza jeśli korzystamy z ekstraktów, soków, czy ze sproszkowanych form tych produktów. Jednak tutaj ogranicza nas jedynie wyobraźnia, więc warto eksperymentować.
Na co uważać?
Superfoods mogą również nieść ze sobą pewne zagrożenia. Bardziej egzotyczne superfoods powinniśmy kupować z zaufanych, dobrych źródeł, dzięki czemu zmniejszymy ryzyko zanieczyszczeń, zwłaszcza gdy są one w formie suplementów. Warto szczególnie zwrócić na to uwagę, gdy kupujemy algi, czyli chlorellę i spirulinę, które kupowane z niepewnych źródeł mogą być szczególnie na to narażone.
Gdy korzystamy z superfoods, należy też uważać, żeby tracić jak najmniej ich właściwości, gdyż wiele składników odżywczych jest wrażliwych, np. na wysoką temperaturę, przechowywanie, czy promieniowanie słoneczne. Świetnym przykładem może tu być olej lniany, który musi być stosowany na zimno i przechowywany w ciemnej butelce w lodówce.
Warto pamiętać, że spożywanie superfoods nie zwalnia nas ze stosowania zdrowej, zbilansowanej diety. Nawet jeśli wypijemy raz dziennie odżywczy zielony koktajl, ale na pozostałe posiłki zjemy wysokoprzetworzoną żywność, bez warzyw i owoców, to nie możemy naszej diety uznać za właściwie zbilansowaną i prozdrowotną.
Dieta to zawsze ogół tego, co jemy, a każdy produkt w niej jest cegiełką, która buduje większą całość. Nawet jeśli dana cegła jest większa i mocniejsza, niż inne, to nie możemy zapominać, o tych mniejszych, które wykorzystywane częściej i w większych ilościach będą działać dokładnie tak samo skutecznie i zabudowywać ten sam obszar.
Jeśli chcesz zadbać o swoją dietę, to zapraszam do kontaktu zarówno online, jak i na konsultację stacjonarną w Krakowie, Miechowie, Proszowicach, Iwanowicach i Kalwarii Zebrzydowskiej.
