Pomiar składu ciała to nieinwazyjne i bezbolesne badanie wykonywane na pierwszej i kolejnych wizytach u dietetyka, najczęściej na urządzeniu przypominającym zwyczajną wagę łazienkową. Oparte jest na zjawisku bioimpedancji elektrycznej (BIA), czyli na oporze jaki stawiają komórki na impuls elektryczny. W zależności od zawartości wody w tkankach organizmu możliwe jest zanotowanie różnic w oporze poszczególnych składowych naszego ciała, które analizator interpretuje jako gotowe wyniki.
Jak się przygotować do badania?
- Jeśli cierpisz na epilepsję, jesteś w ciąży lub masz wszczepiony rozrusznik serca, musisz to zgłosić.
- W celu poprawy dokładności pomiaru, nie pij nic na godzinę i nic nie jedz na trzy godziny przed badaniem.
- Staraj się badać w tym samym okresie cyklu, jednak nie w czasie menstruacji.
Dzięki analizie możemy w łatwy i szybki sposób dowiedzieć się jak zbudowany jest nasz organizm i czy nasza dieta i tryb życia jest korzystny dla zdrowia. Otrzymujemy kilka wyników, które należy odpowiednio zinterpretować i odpowiednio wtedy ze sobą połączyć. Analiza składu ciała jest pomocna nie tylko na początku współpracy, ale również w jej trakcie, ponieważ pozwala lepiej śledzić postępy i kontrolować przebieg diety. Ale jeśli nie chcesz się ważyć, ani dokonywać analizy składu ciała, to nie musisz, najważniejsze, żeby na wizycie czuć się komfortowo.
Masa ciała
Podstawowym parametrem służącym do obliczenia wskaźnika masy ciała jest BMI. Dzięki niemu możliwe jest zorientowanie, czy cierpimy na niedożywienie, nadwagę czy otyłość. Niestety BMI będzie miało zastosowanie tylko u osób nietrenujących z niską masą mięśniową. Wiele osób trenujących sporty siłowe, według kryteriów BMI cierpi na nadwagę lub otyłość, co nie znajduje potwierdzenia w analizie zawartości tłuszczu.
| BMI (Body Mass Index) | |
| <18,5 | Niedożywienie |
| 18,5-25 | Prawidłowa masa ciała |
| 25-30 | Nadwaga |
| >30 | Otyłość |
Tkanka tłuszczowa
Podawana jest, jako procent całej masy ciała i jako masa całej tkanki tłuszczowej. Stanowi istotny wskaźnik pozwalający na zdecydowanie, czy proces odchudzania jest konieczny. Dzięki niemu możliwe jest precyzyjne monitorowanie postępów diety, czy utrata zbędnych kilogramów zachodzi w pożądanym zakresie redukcji tkanki tłuszczowej. Przeciętny mężczyzna posiada od 13-18% tkanki tłuszczowej, a zawartość ta nie powinna być niższa niż 5%. Kobiety z racji swojej budowy i fizjologicznych funkcji przeciętnie posiadają od 18-25% tłuszczu w organizmie i nie powinny redukować jej poniżej 12%.
Wisceralna tkanka tłuszczowa
Inaczej okołonarządowa/brzuszna tkanka tłuszczowa. Nagromadzony w okolicach brzucha tłuszcz jest główną przyczyną chorób wchodzących w skład zespołu metabolicznego (insulinooporności, otyłości, nadciśnienia tętniczego i zaburzeń profilu lipidowego). Utrzymywanie niskiego poziomu tego wskaźnika jest priorytetem w prewencji chorób metabolicznych. Jest to dobry wyznacznik jakości diety, ponieważ spożywanie produktów bogatych w cukry proste powoduje gromadzenie się tłuszczu w tej okolicy ciała.
Beztłuszczowa masa ciała i masa mięśni
Beztłuszczowa masa ciała to wszystko, co pozostaje po odjęciu tkanki tłuszczowej od masy ciała. Masa mięśni i masa mięśni szkieletowych (odpowiedzialnych za świadomy ruch) podawane są w kilogramach i procentach. Są to składowe beztłuszczowej masy ciała, dzięki którym możemy dowiedzieć się czy trening przynosi zamierzone efekty, a także czy dieta nie jest niedoborowa w białko i zbyt niskokaloryczna. W przypadku diet niskoenergetycznych bez treningu siłowego spadek masy mięśniowej jest nieunikniony, jednak nie powinien być zbyt duży.
Masa tkanki kostnej
Parametr pokazujący masę mineralnych składników kości. Jest podawany orientacyjnie i nie powinien być wykorzystywany do wyciągania wniosków o gęstości kości.
Zawartość wody
Ważny parametr podawany w kilogramach i procentach, odzwierciedlający ogólny skład ciała. Ściśle skorelowany jest z poziomem tkanki tłuszczowej, która nie absorbuje dużych ilości wody, dlatego osoby otyłe często wykazują procentowe odwodnienie. Niestety ten parametr często może wprowadzać w błąd i wiele osób interpretuje go pod kątem wypijanych w ciągu dnia płynów, szczególnie wody. Jednak jeśli nie dysponujemy podziałem na zawartość wody wewnątrz- i zewnątrzkomórkowej, to nie jest to zbyt dobry wskaźnik do określania prawidłowej ilości wypijanych płynów. Może być on natomiast przydatny do obserwowania jak zmienia się stosunek tkanki tłuszczowej do beztłuszczowej masy ciała.
Wiek metaboliczny
Pokazuje na ile wyeksploatowany jest organizm w danym momencie. Zależny jest przede wszystkim od poziomu tkanki tłuszczowej i zawartości wody. Jeśli wiek metaboliczny jest wyższy od metrykalnego oznacza to, że należy popracować nad parametrami swojego organizmu, a przede wszystkim nad redukcją tkanki tłuszczowej.
BMR
Inaczej podstawowa przemiana materii (PPM). Jest to ilość kalorii (energii) jaką organizm wykorzystuje do zaspokojenia podstawowych funkcji życiowych w całkowitym spoczynku fizycznym i psychicznym przez cały dzień. Podczas stosowania diet odchudzających nie powinno się wyznaczać kaloryczności jadłospisu poniżej tego zapotrzebowania, ponieważ może to skutkować brakiem postępów przy dłuższym okresie stosowania i szybkim efektem jojo.
Dzienne spożycie kalorii
Jest to podstawowa przemiana materii powiększona o dzienną aktywność fizyczną. Z założenia jest to ilość kalorii, którą można przyswoić w ciągu całego dnia, aby utrzymać obecną masę ciała. Z racji nie brania pod uwagę przez analizator faktycznej aktywności w ciągu dnia, należy stosować ten parametr orientacyjnie.
Jednak sam pomiar składu ciała to nie wszystko i jeśli interesuje Cię, co dokładnie dzieje się na pierwszej wizycie u dietetyka, to zapraszam do przeczytania rozmowy ze mną na stronie NZOZ Revita: Jak wygląda wizyta u dietetyka? Przyjmuję we wszystkich placówka przychodni, czyli w Krakowie (Nowa Huta), Miechowie, Proszowicach i Kalwarii Zebrzydowskiej.
